- Θέλετε να επικοινωνήσετε
- Ν. Κουντουριώτη 21 - Τ.Κ. 546 25 - Θεσσαλονίκη
- +30 2310 55 00 48
- elegeia@elegeia.gr
Κατευθυντήριες Οδηγίες Προσυμπτωματικού Ελέγχου
Εισαγωγή στην Συνεχιζόμενη Ιατρική Εκπαίδευση
26/01/2022
Παράταση Υποβολής Εργασιών
28/02/2022Προσυμπτωματικός Έλεγχος
O αυξημένος κίνδυνος ορίζεται ως:
- 2 συγγενείς πρώτου βαθμού με καρκίνο μαστού, με τη μια να διαγιγνώσκεται σε ηλικία μέχρι 50 ετών
- συνδυασμός 3 ή και περισσοτέρων συγγενών 1ου ή και 2ου βαθμού ανεξαρτήτου της ηλικίας διάγνωσης
- συγγενής 1ου βαθμού με αμφοτερόπλευρο ca Μαστού
- συνδυασμός 2 ή περισσοτέρων 1ου ή 2ου βαθμού συγγενών με ca ωοθηκών
- συγγενής 1ου ή 2ου βαθμού με ιστορικό τόσο ca μαστού, όσο και ca ωοθηκών
Οι γυναίκες 40-49 ετών ανά διετία και οι γυναίκες >50 ετησίως για όσο διάστημα βρίσκονται σε καλή υγείας (Το USPSTF συστήνει σε ηλικίες 50-74 ετών κάθε 2 χρόνια)
Δεν συστήνεται έλεγχος σε γυναίκες >75 ετών- τα στοιχεία είναι ανεπαρκή
Οι γυναίκες 21- 65 ετών κάθε 3 έτη (Α)
Σε ηλικία >30 ετών και αν παράλληλα με το τεστ Pap διενεργείται και τεστ HPV, συστήνεται έλεγχος κάθε 5 χρόνια
Οι γυναίκες 21- 65 ετών κάθε 3 έτη (Α)
Σε ηλικία >30 ετών και αν παράλληλα με το τεστ Pap διενεργείται και τεστ HPV, συστήνεται έλεγχος κάθε 5 χρόνια
Γυναίκες < 24 ετών και γυναίκες υψηλού κινδύνου
> 25 ετών (παλαιότερες χλαμυδιακές λοιμώξεις ή άλλα ΣΜΝ, νέους ή πολλούς ερωτικούς συντρόφους, μη σταθερή χρήση προφυλακτικών) συστήνεται να ελέγχονται τουλάχιστον ετησίως.
Εγκυμονούσες γυναίκες < 24ετών και υψηλού κινδύνου > 25 ετών συστήνεται να ελέγχονται στην πρώτη προγεννητική επίσκεψη
Άνδρες και γυναίκες χαμηλού κινδύνου > 25 ετών δεν συστήνεται να ελέγχονται
Γυναίκες κάτω των 24 ετών και γυναίκες υψηλού κινδύνου >25 ετών (παλαιότερες λοιμώξεις με γονόρροια ή άλλα ΣΜΝ, νέους ή πολλούς ερωτικούς συντρόφους, μη σταθερή χρήση προφυλακτικών) συστήνεται να ελέγχονται τουλάχιστον ετησίως.
Ενήλικες ηλικίας 50 με 75 ετών πρέπει να ελέγχονται με υψηλής ευαισθησίας FOBT (δοκιμασία μικροσκοπικής ανίχνευσης αίματος στα κόπρανα) ή σιγμοειδοσκόπηση με FOBT ή κολονοσκόπηση (Α) Τα διαστήματα ελέγχου ανάλογα με τη χρησιμοποιούμενη μέθοδο:
- Η κολονοσκόπηση επαναλαμβάνεται ανά δεκαετία
- Η σιγμοειδοσκόπηση ανά 5 ετία και συνδυάζεται με FOBT ανά 3 έτη
- Ο έλεγχος με FOBT πρέπει να είναι ετήσιος
Ηλικίες 76-85 ετών δεν πρέπει να ελέγχονται συστηματικάι
Ηλικίες >85 ετών δεν πρέπει να ελέγχονται
Τα στοιχεία κρίνονται ανεπαρκή για να συνηγορεί κάποιος υπέρ η κατά του προσυμπτωματικού ελέγχου για ΣΔ στην εγκυμοσύνη.
Υψηλός κίνδυνος για ανάπτυξη διαβήτη υπάρχει σε παχύσαρκες, >25 ετών, με ιστορικό διαβήτη σε προηγούμενη κύηση και οικογενειακό ιστορικό διαβήτη.
Συστήνεται να γίνεται έλεγχος στην πρώτη προγεννητική επίσκεψη με OGTT 2ωρών μετά 75gr. Γλυκόζης, για αδιάγνωστο ΣΔ τύπου 2 σε εγκυμονούσες γυναίκες >45 ετών και σε νεότερες με συνοδούς παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη ΣΔ.
Για όλες τις άλλες εγκυμονούσες γυναίκες συστήνεται να γίνεται έλεγχος μεταξύ 24ης -28ης εβδομάδας κύησης με τη δοκιμασία ανοχής γλυκόζης OGTT 2 ωρών μετά από φόρτιση με 75 gr γλυκόζης και νηστεία >8ωρών- (τρείς μετρήσεις, 0- 60’- 120’) ή εναλλακτικά με τη 3ωρη δοκιμασία ανοχής γλυκόζης OGTT μετά 100 gr. γλυκόζης (0,1,2,3 ώρες)
Έλεγχος με το HBsAg όλων των εγκύων στην πρώτη προγεννητική επίσκεψη
Έφηβοι και ενήλικες υψηλού κινδύνου και έγκυες στην πρώτη προγεννητική επίσκεψη πρέπει να ελέγχονται
Υψηλός κίνδυνος εμφανίζεται:
- σε ομοφυλόφιλους άνδρες
- σε χρήστες IV ναρκωτικών
- σε αυτούς που έχουν πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους και δεν χρησιμοποιούν προφυλακτικό
- σε αυτούς που λαμβάνουν θεραπεία για άλλα ΣΜΝ
- σε αυτούς που ζητάνε να εξεταστούν για HIV
Έλεγχος ενηλίκων >45 ετών ή αν υπάρχουν παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη ΣΔ: υπέρβαρος ΒΜΙ>25 ΚΑΙ ένας επιπλέον παράγοντας κινδύνου:
- φυσική αδράνεια
- συγγενής 1ου βαθμού με ΣΔ
- περιφέρεια μέσης > 102cm στους άνδρες ή > 88cm στις γυναίκες
- ιστορικό διαβήτη κύησης
- γέννηση μωρού με ΣΒ>4.5 Kg
- υπέρταση υπό αγωγή ή ΑΠ>140/90
- HDL <35 ή/και τριγλυκερίδια >250
- σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
- μελανίζουσα ακάνθωση
- καρδιαγγειακή νόσος
- διαταραχή ανοχής γλυκόζης
- HBA1c>5.7
Σε άνδρες >40 ετών και γυναίκες >50 ετών και σε νεότερα άτομα όταν συνυπάρχουν παράγοντες υψηλού κίνδυνου για καρδιαγγειακά νοσήματα
- διαβήτης
- ιστορικό αθηροσκληρυντική ς αγγειοπάθειας
- οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου (σε άνδρα <50 έτη, σε γυναίκα <60 έτη)
- κάπνισμα
- υπέρταση
- παχυσαρκία (ΒΜΙ >30)
- οικογενειακό ιστορικό οικογενούς υπερλιπιδαιμίας
- χρόνια νεφρική νόσος
Ιδανικό μεσοδιάστημα για επανέλεγχο αβέβαιο. Ανά 5 ετία, εκτός αν οι τιμές λιπιδίων κοντά στο να χρειάζονται θεραπεία.
Ασαφές το όριο ηλικίας που πρέπει να διακόπτεται ο έλεγχος. Επανέλεγχος λιπιδίων λιγότερο απαραίτητος >65 ετών, καθώς δεν αυξάνονται αυτά συχνά μετά την ηλικία αυτή
Σε ασθενείς που λαμβάνουν γνωστά νεφροτοξικά φάρμακα (πχ ΜΣΑΦ, λίθιο) τουλάχιστον ετήσιος
Σε ασθενείς με κίνδυνο χρόνιας νεφρικής νόσου (ΣΔ, υπέρταση, νεφρολιθίαση, καλοήθης υπερπλασία προστάτη, συστηματικά νοσήματα με δυνητική νεφρική συμμετοχή (πχ ΣΕΛ), οικογενειακό ιστορικό ΧΝΑ τελικού σταδίου, κληρονομική νεφρική νόσος, ατομικό ιστορικό πρωτεϊνουρίας ή αιματουρίας
Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία υπέρ ή κατά του έλεγχου ρουτίνας για θυροειδικά νοσήματα
Συστήνεται έλεγχος με TSH σε ασθενείς με συμπτώματα και σημεία που θα μπορούσαν να αποδοθούν σε θυρεοειδική δυσλειτουργία, καθώς και σε αυτούς με παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της (λοχεία, ηλικιωμένοι, ακτινοβολία)
Κάποιες κατευθυντήριες οδηγίες προτείνουν έλεγχο TSH κάθε 3-5 χρόνια από την ηλικία των 65 ετών
Οι ασθενείς θα πρέπει να λαμβάνουν μια προσωπική απόφαση για το αν θα υποβάλλονται σε έλεγχο για ca προστάτη, αφού ο γιατρός τους, τους πληροφορήσει για τα υπέρ και τα κατά του ελέγχου.
Έναρξη ελέγχου συστήνεται στην ηλικία των 50 ετών. Έναρξη σε ηλικία 45 ετών αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό πρώιμης (<65 ετών) εμφάνισης καρκίνου προστάτη σε 1ου βαθμού συγγενή
Το μεσόδιάστημα μεταξύ των επανελέγχων συστήνεται να είναι:
- Σε άνδρες με τιμές PSA <2.5 ng/ml,ανά 2 έτη
- Σε άνδρες με τιμές PSA >2.5 ng/ml ανά έτος
Συστήνεται σε γυναίκες ηλικίας >65 ετών χωρίς ιστορικό παλαιότερων καταγμάτων ή δευτεροπαθών αιτιών οστεοπόρωσης (Β)
και σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με έναν τουλάχιστον επιπρόσθετο παράγοντα κινδύνου
- κάπνισμα
- ΒΜΙ <21
- λήψη κορτικοστεροειδών για >3μήνες
- λήψη >2 μονάδων αλκοόλ/ημέρα
- οικογενειακό ιστορικό κατάγματος ισχίου
επανέλεγχος ΜΟΠ ανά 1-2 έτη σε γυναίκες υπό αγωγή και ανά 2-5 έτη σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες χωρίς οστεοπόρωση
Δεν συστήνεται λόγω ανεπαρκών στοιχείων σε άνδρες απουσία ιστορικού καταγμάτων ή δευτεροπαθών αιτιών οστεοπόρωσης
Πρέπει να γίνεται σε έγκυες γυναίκες στην πρώτη προγεννητική τους επίσκεψη
Επαναλαμβάνεται σε μη ευαισθητοποιημένες, Rh (-) γυναίκες στις 24-28 εβδομάδες κύησης
Σε όλες τις εγκύους πρέπει να γίνεται με VDRL ή RPR στην πρώτη προγεννητική επίσκεψη
