Ανοιχτή Επιστολή ΕΛΕΓΕΙΑ

Θεσσαλονίκη 25 Σεπτεμβρίου 2013

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΣ ΙΑΤΡΟΣ, ΓΕΝΙΚΟΣ ΙΑΤΡΟΣ, GATE KEEPING ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΑ ΕΥΤΡΑΠΕΛΑ ΚΑΙ ΜΗ

Πολύς λόγος γίνεται τελευταία στον ιατρικό τύπο αλλά και ανάμεσα στους συναδέλφους όλων των ειδικοτήτων για το διαβόητο gate keeping. Επιτρέψτε μου να παρέμβω για να εξηγήσω το ζήτημα αυτό, που κινδυνεύει να βάλει τον ιατρικό κόσμο της χώρας σε εμφύλιο πόλεμο.
Από «κακούς» όρους γνωρίζουμε όλοι και ιδιαίτερα εμείς οι γιατροί. Χρόνια φωνάζουμε ότι ο σωστός όρος είναι «Πνευμονίτις» – του κάκου, όλοι χρησιμοποιούν τον λανθασμένο όρο «Πνευμονία». Ιδιαίτατα εμείς, οι Γενικοί/Οικογενειακοί ιατροί έχουμε υποφέρει χρόνια από τον κακό όρο Γενικός ιατρός (σε μετάφραση του Αγγλοσαξωνικού General Practitioner) όταν σε ολόκληρο το υπόλοιπο κόσμο (Αμερική, Ασία, Αφρική) ο τίτλος της ειδικότητός μας είναι Οικογενειακή Ιατρική (Family Medicine). Δυστυχώς, η επιρροή των Άγγλων στην Ευρώπη είναι τόση και η εμμονή τους στα δικά τους τόσο μεγάλη –θυμίζω μετρικά συστήματα, οδική νομοθεσία κλπ- που αδυνατούμε προς το παρόν τουλάχιστο να αλλάξουμε τους κακούς όρους που αυτοί επέβαλαν.

Ένας από αυτούς τους όρους είναι και το gate keeping (φύλακας του συστήματος). Πρέπει κατ’ αρχήν να ενημερώσω ότι, στο πλαίσιο της Πανευρωπαϊκής αλλά και της Παγκόσμιας Επιστημονικής Οργάνωσης της Γενικής/Οικογενειακής Ιατρικής (WONCA) έχει προταθεί και ψηφισθεί και από εμάς της ΕΛΕΓΕΙΑ, αντικατάσταση του επιθετικού αυτού όρου με το gate opening (αυτός που ανοίγει την πόρτα του συστήματος). Εις μάτην, ο όρος gate keeping έχει εγκαθιδρυθεί και δεν αλλάζει στην καθημερινή κουβέντα.
Ας πάμε όμως στην ουσία. Τί σημαίνει αυτό; Σημαίνει μήπως, όπως ακούω και βλέπω σε διάφορες αφελείς τοποθετήσεις συναδέλφων, ότι ο Οικογενειακός γιατρός θα κάνει κουμάντο στις κλινικές των νοσοκομείων και θα μπαζοβγάζει ασθενείς κατά τις επιθυμίες του; Σημαίνει ότι οι Γενική Ιατρική θα επανέλθει ρεβανσιστικά για να υποβαθμίσει κι αυτή με τη σειρά της τις άλλες ειδικότητες, όπως – για να πούμε και του στραβού το δίκιο- έκαναν αυτές για χρόνια αναφορικά με την Γενική Ιατρική;

Τίποτε από αυτά. Παραθέτω λοιπόν :

• Διακήρυξη της ALMA ATA (Έκδοση Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας) Άρθρο VII παρ. 6

«Η ΠΦΥ πρέπει να ενισχύεται από ολοκληρωμένα, λειτουργικά και αλληλοϋποστηριζόμενα συστήματα παραπομπής, που να οδηγούν προοδευτικά στην καθολική βελτίωση της περίθαλψης για όλους, δίνοντας προτεραιότητα σ’ αυτούς που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη.»

• Health for all by the year 2000 (Υγεία για όλους μέχρι το 2000) Πανευρωπαϊκό Πρόγραμμα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Στόχος26: Ένα σύστημα υπηρεσιών υγείας βασιζόμενο στην ΠΦΥ.

«Ως το 1990, όλα τα Κράτη-Μέλη θα πρέπει να έχουν αναπτύξει συστήματα υπηρεσιών υγείας, μέσω μιας αποτελεσματικής κοινοτικής συμμετοχής, τα οποία να βασίζονται στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και να υποστηρίζονται από τη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια φροντίδα, σύμφωνα με την διακήρυξη της Alma-Ata. »

• Chart (Framework)of General Practice in Europe.

Χάρτα (πλαίσιο λειτουργίας) του γενικού/οικογενειακού γιατρού στην Ευρώπη. Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας- Τμήμα Ευρώπης
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, παρ. 10
«Παρ’ όλο που η μεγάλη πλειοψηφία των προβλημάτων υγείας που παρουσιάζονται από τους ασθενείς στην πρώτη τους επίσκεψη μπορεί να αντιμετωπισθεί από τον γενικό ιατρό, σε άλλες περιπτώσεις αυτός πρέπει να αποφασίσει την κατάλληλη παραπομπή για τον ασθενή. Τα αποτελέσματα μιάς τέτοιας παραπομπής πρέπει να κοινοποιηθούν από τον οικογενειακό ιατρό στον ασθενή. Ο οικογενειακός ιατρός πρέπει να τον πληροφορήσει σχετικά με τις διαθέσιμες υπηρεσίες, το πώς να τις χρησιμοποιήσει καλύτερα και να είναι ο συντονιστής όλων των συμβουλών και της υποστήριξης που δέχεται ο ασθενής.»

• Chart (Framework)of General Practice in Europe.

Χάρτα (πλαίσιο λειτουργίας) του γενικού/οικογενειακού γιατρού στην Ευρώπη. Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας- Τμήμα Ευρώπης
ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ
Ι. ΔΟΜΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ παρ. 4. ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΠΟΜΠΩΝ
«Το απαύγασμα του συντονιστικού ρόλου του οικογενειακού ιατρού είναι ότι η άμεση παραπομπή σε άλλους ειδικούς ιατρούς θα πρέπει να αποφεύγεται οποτεδήποτε είναι δυνατόν. Ο οικογενειακός ιατρός έχει εκπαιδευθεί στο τί να αναλαμβάνει άμεσα και τί όχι από τα προβλήματα υγείας που του παρουσιάζονται. Το κατάλληλο σύστημα παραπομπών συνεπάγεται αμοιβαιότητα μεταξύ του οικογενειακού ιατρού και των άλλων ειδικών: Ο οικογενειακός ιατρός πρέπει να κάνει τις κατάλληλες παραπομπές και βέβαια ο ειδικός πρέπει να ενημερώνει τον οικογενειακό ιατρό. Ο ασθενής παραπέμπεται από τον ειδικό με τις πληροφορίες αυτές πίσω στον οικογενειακό ιατρό του.»

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ Τα παραπάνω αποτελούν δημοσιευμένα κείμενα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, η Ελλάδα συμμετείχε με εκπροσώπους του Υπουργείου Υγείας της στις συναντήσεις που προηγήθηκαν από την διατύπωση αυτών των κειμένων και τα προσυπέγραψε. Αν χρειάζεται, έχω στην διάθεσή σας ακόμη και τα ονόματα αυτών που μετείχαν στις διάφορες αποστολές.

Μετά από όλα αυτά, θα ήθελα πραγματικά να καταλάβω ποιό είναι το ζήτημα. Αναντίστοιχα από το γεγονός ότι το Ελληνικό κράτος κωλυσιέργησε αδικαιολόγητα, το ουσιώδες θέμα παραμένει : Δεν έχουμε σύστημα παραπομπών, όπως δεν έχουμε – όπως η ΕΛΕΓΕΙΑ διαμαρτύρεται χρόνια τώρα- Ιατρικό Φάκελο. Υπάρχει κανείς που μπορεί να παραθέσει επιχειρήματα, με βάση τα οποία δεν τα χρειαζόμαστε ή μήπως αντιδρούμε απλά και άκριτα στις πιέσεις της Τρόικας; Παρακαλώ να μην αυταπατώμεθα : Αυτά έπρεπε να τα εφαρμόσουμε, για την δική μας πρόοδο τιμώντας ταυτόχρονα και τις υπογραφές μας, πριν ακόμη από το 1990.

Μποδοσάκης-Πρόδρομος Ρ. Μερκούρης
Πρόεδρος ΕΛΕΓΕΙΑ