DE PROFUNDIS

Αγαπητοί Συνάδελφοι,

Υπηρετώ σήμερα πια μόνον την ΕΛΕΓΕΙΑ, που ως γνωστόν είναι επιστημονικός φορέας και μόνον αλλά είναι επίσης γνωστό το γεγονός ότι υπηρέτησα το Συνδικάτο σε όλες του τις βαθμίδες για πολλά – πολλά χρόνια. Επειδή λοιπόν συμβαίνουν γεγονότα που με ξενίζουν και με πικραίνουν, αισθάνθηκα, για μια ακόμη φορά, την ανάγκη να αποταθώ σε εσάς.

Επί Υπουργίας κ. Λοβέρδου, πάνω από 5 χρόνια πριν, γινόντουσαν ευρείες διασκέψεις του Υπουργείου με φορείς, Διαβουλεύσεις ονομάσθηκαν τότε για πρώτη φορά. Μετείχα σε όλες και θυμάμαι πως λίγο πριν από κάποια από αυτές, ο κ. Λοβέρδος είχε επιτεθεί δημόσια με δριμύτητα και κακούς χαρακτηρισμούς στους δημοσίους υπαλλήλους στον χώρο της Υγείας. Κατα την Διαβούλευση λοιπόν που ακολούθησε, πήρα τον λόγο και του είπα:

«Κύριε Υπουργέ,

Στην ζωή μου ακολούθησα τρεις δρόμους και απογοητεύθηκα και στους τρεις.

1. Εγινα γιατρός, με τον ρομαντισμό του νέου και στόχο να θεραπεύω ασθένειες και να ανακουφίζω από τον πόνο. Με αφετηρία τον αντιϊατρισμό που όλες οι κυβερνήσεις μέχρι τώρα χρησιμοποίησαν ως εύκολη λύση (blame the victim) κατέληξα να βρίσκομαι σήμερα στην θέση να αντιμετωπίζομαι από τους συμπολίτες μου ως «γιατρός», δηλαδή – σύμφωνα με την εκάστοτε κυβερνητική προπαγάνδα – όχι πια κάποιος επιστήμονας που αφιέρωσε την ζωή του στην διαφύλαξη της υγείας των συμπολιτών του, αλλά φοροφυγάς και δωροδοκούμενος εκβιαστής τους.
2. Συνδικαλίσθηκα και αντιπροσώπευσα τους συναδέλφους μου από τον μικρό Σύλλογο Αγροτικών Ιατρείων του Ν. Σερρών το 1979 μέχρι την ΑΔΕΔΥ (1983-1986). Δεν αποδέχθηκα καμιά πρόταση τοποθέτησης σε υψηλή έμμισθη θέση (και υπήρξαν πολλές), ούτε την συμμετοχή μου στην Τοπική Αυτοδιοίκηση ή και στο Κοινοβούλιο (και υπήρξαν σαφείς και πιεστικές προτάσεις). Στην τελευταία πρόταση απήντησα ότι, σύμφωνα με τις πεποιθήσεις μου, η Δημοκρατία στηρίζεται σε τρεις πυλώνες: Το Κοινοβούλιο, την Τοπική Αυτοδιοίκηση και το Συνδικάτο και είμαι σαφώς αντίθετος με τις όποιες «αναμίξεις». Υπάρχει για μένα ηθικό ασυμβίβαστο επειδή αν οι πυλώνες αυτοί – τα πόδια του τραπεζιού – γίνουν δύο, ή χειρότερα ένα, είναι σαφές ότι το τραπέζι, η Δημοκρατία δηλαδή, πέφτει. Θεωρούσα λοιπόν και θεωρώ ασυμβίβαστη την συμμετοχή σε περισσότερους από έναν από αυτούς τους πυλώνες. Κατέληξα τελικά – η Κοινωνία μας έχοντας υποφέρει από επιλήσμονες συνδικαλιστές, έκαψε τα χλωρά μαζί με τα ξερά – να θεωρούμαι από το κοινωνικό σύνολο, ως «συνδικαλιστής», δηλαδή όχι πια κάποιος αιρετός εκπρόσωπος των εργαζομένων αφιερωμένος στους αγώνες για την κατάκτηση των δίκαιων αιτημάτων τους, αλλά κομματικός «πράκτορας», με κάθε λογής ιδιοτελή κίνητρα.
3. Υπηρέτησα επί 37 συναπτά έτη ως δημόσιος λειτουργός/ιατρός γιατί όραμά μου ήταν να παρέχω δωρεάν τις όποιες γνώσεις και δεξιότητες στο κοινωνικό σύνολο. Πρόσφατα διάβασα ότι μας χαρακτηρίσατε συλλήβδην φυγόπονους, αδιάφορους και βλαβερούς για τον Ελληνικό λαό. Εγώ κ. Υπουργέ, φεύγω, τελείωσα την σταδιοδρομία μου. Φεύγω υπερήφανος αλλά και πικραμένος».

Θεωρώ, αγαπητοί μου Συνάδελφοι, ότι οι περισσότεροι αν όχι όλοι, έχετε και εσείς πικρές εμπειρίες σχετικές με το 1. (γιατρός=δωρολήπτης και φοροφυγάς) και το 3.(δημόσιος υπάλληλος= άχρηστος αν όχι επιζήμιος). Μένει όμως το 2. (συνδικαλιστής= απατεώνας και ιδιοτελής καριερίστας). Σ’ αυτό, επειδή έχω σαφείς ενστάσεις και επειδή ίσως δεν έχετε εμπειρία ούτε εμβαθύνατε αναλυτικά και εμπεριστατωμένα, θέλω να σας εκθέσω κάποιες μου σκέψεις.

Η εξαρτημένη εργασία ξεκίνησε βέβαια από αιώνες με την δουλεία, της οποίας απόηχος είναι η σημερινή λέξη «δουλειά». Οι αγώνες τότε συνιστούσαν πραγματικές ένοπλες συγκρούσεις (Spartacus) μεγάλες ή μικρές ή/και δραπετεύσεις προκειμένου να αποφευχθεί η δουλεία. Ακόμη όμως και από τα αρχαία χρόνια, υπήρξε και άλλη μορφή εξαρτημένης εργασίας. Υπήρχαν άνθρωποι, ελεύθεροι ή συχνά απελεύθεροι, που εργαζόντουσαν με αμοιβή και αυτοί ήσαν στρατιώτες, επιστάτες, σύμβουλοι, δάσκαλοι, γιατροί, αρχιτέκτονες κλπ.

Κατά τον Μεσαίωνα άνθισε και μια άλλη μορφή εξαρτημένης εργασίας, οι τεχνίτες (σιδηρουργοί, ξυλουργοί, κτίστες κ.ά.) οι οποίοι εργάζονταν επ’ αμοιβή. Οι τεχνίτες αυτοί άλλωστε για πρώτη φορά συνέλαβαν την ιδέα και την ανάγκη της αλληλεγγύης προς τους απομάχους τους και εφάρμοσαν άλλοτε άλλα μέτρα στη κατεύθυνση αυτή. Αυτών τα έργα και τις ιδέες έμαθε και επεξεργάσθηκε αργότερα ο Bismark προκειμένου να εγκαθιδρύσει το ασφαλιστικό του σύστημα.

Η μεγάλη όμως αλλαγή ήρθε με την κατάργηση της δουλείας ταυτόχρονα με την Βιομηχανική Επανάσταση (1750-1850). Ετσι λοιπόν από τότε η κάθε μορφής εργασία μετατρέπεται σε αμειβόμενη εργασία με διάφορους όρους και αμοιβές, ανάλογα με το είδος τους και τις διάφορες χώρες. Από τότε, οι αγώνες των εργαζομένων αλλάζουν χαρακτήρα και εμφανίζεται ο Συνδικαλισμός στις αρχέγονες αρχικά μορφές του. Δεν έχω την πρόθεση να σας κουράσω με τα επιτεύγματά του (8ωρο, ασφάλεια υγειονομική, συντάξεις, Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας και τόσα άλλα), θα πω μόνον τούτο : Οι εργαζόμενοι αποκτούν αιρετούς εκπροσώπους, οι οποίοι διαπραγματεύονται με τους εργοδότες τις συνθήκες εργασίας, τις αμοιβές και γενικά όλα τα θέματα που έχουν σχέση με την εργασία τους. Δεν είναι βέβαια τυχαίο ότι την ίδια αυτήν περίοδο γεννιέται και δρα ένας μεγάλος αριθμός οικονομολόγων και φιλοσόφων που το έργο τους σημάδεψε και σημαδεύει ακόμη όλα τα χρόνια από τότε ως σήμερα. Ανάμεσά τους ο Μάρξ, ο Ενγκελς, Ο Ανταμ Σμιθ, ο Βέμπερ, ο Χέγκελ, ο Καντ, ο Ρικάρντο, ο Κοντ, λίγο αργότερα ο Ντιρκέμ, ο Τρότσκι, ο Κέϋνς, ο Γκράμσι, ο Σαρτρ και τόσοι άλλοι.

Θα βρούμε παραδείγματα ηρωικών συνδικαλιστικών δράσεων και αγώνων σε όλες τις χώρες, ιδιαίτατα τις σημερινές ανεπτυγμένες. Για τη χώρα μας, σας υπενθυμίζω απλά ότι «ο Επιτάφιος» (ποίηση Ρίτσος, μουσική Θεοδωράκης) γράφηκε για τον θρήνο της μάνας που έχασε το παιδί της στις απεργίες/διαδηλώσεις των καπνεργατών στην Θεσσαλονίκη το 1936.

Είναι σαφές ότι η εργοδοσία είχε(;) τα μέσα και την διάθεση να καταστείλει αυτό το φαινόμενο από τα σπάργανά του, έτσι νόμιζε τουλάχιστον. Βλέπουμε λοιπόν διαχρονικά αληθινές συρράξεις διαδηλωτών/απεργών με ένοπλα στρατεύματα, με ένοπλη αστυνομία, τα φαινόμενα της ανταπεργίας (lockout) αλλά και του μποϊκοτάζ(Ιρλανδία) και άλλα που μπορεί κανείς να βρει και να μελετήσει.

Ως συνδικαλιστής, υπερηφανεύομαι γιατί θεώρησα ότι καθήκοντά μου ήταν:

• Οι γνωμοδοτήσεις προς την Πολιτεία αναφορικά με τα θέματα της ΠΦΥ.
• Οι διεκδικήσεις των καλώς εννοουμένων συμφερόντων του κλάδου μου και οι αγώνες με όλα τα νόμιμα μέσα, κατάλληλα κλιμακούμενα.
• Η ενημέρωση και η διαπαιδαγώγηση των μελών του Συνδικάτου.

Εκείνο όμως που θέλω να πω και σ’ αυτό θα επικεντρώσω είναι αυτό που χρόνια τώρα προσπαθώ να σας επισημάνω : Τα κάστρα πέφτουν με Εφιάλτες και Κερκόπορτες. Νομίζετε αλήθεια ότι το γεγονός αυτό διαφεύγει της προσοχής όχι μόνον των κάθε λογής εργοδοτών (ιδιωτών ή του ίδιου του Κράτους) και, ακόμη παραπέρα, των επιδόξων διαδόχων τους; Θα ήταν εξαιρετικά αφελές, η ισχύς των εργαζομένων έχει πια αποδειχθεί υπερβολικά μεγάλη για να αγνοηθεί. Πώς μπορεί λοιπόν κάποιος να την εκμεταλλευθεί, να την στρέψει εναντίον των αντιπάλων του; Αρχικά είναι απλό: Με την χρήση της ιδεολογίας. Είδαμε λοιπόν στους καιρούς μας πια παρατάξεις αυστηρά κομματικές στα συνδικάτα, είδαμε “κυβερνητικούς” και “αντικυβερνητικούς” συνδικαλιστές. Ηταν όλοι διεφθαρμένοι; ΟΧΙ βέβαια! Ομως είχαν και έχουν ευθύνες, επειδή ίσως και χωρίς να το συνειδητοποιήσουν, έβαλαν το συμφέρον της ιδεολογίας τους, τελικά δηλαδή του κόμματός τους, πάνω από τα συμφέροντα των εργαζομένων/μελών τους. Και ΟΧΙ, συνάδελφοι, στον δικό μου τρόπο σκέψης, στην δική μου κοσμοθεωρία, ο σκοπός ΔΕΝ αγιάζει τα μέσα.

Υπήρξαν και υπάρχουν όμως και πολύ πιο χυδαίες εκφράσεις των παραπάνω φαινομένων. Ας πάρουμε μια υπόθεση εργασίας (την έχουμε δει ακόμη και σε κινηματογραφικά σενάρια). Εσείς, αν είχατε μια μεγάλη επιχείρηση και μοναδικό σκοπό το όσο μεγαλύτερο κέρδος, τί θα προτιμούσατε να κάνετε α) να αυξήσετε τις αποδοχές όλων των εργαζομένων σας με κόστος Χ ή β) να “αγοράσετε” τους επί κεφαλής του συνδικάτου τους με κόστος Χ/100; Η ερώτηση είναι μεν απλοϊκή και ρητορική όμως αυτοί οι “λαδωμένοι” με όποιον τρόπο συνδικαλιστές δεν θα είναι πια εκπρόσωποι των εργαζομένων. Εγιναν αντιπρόσωποι του εργοδότη. Είναι μια από τις ειδεχθέστερες απάτες που μπορώ να φαντασθώ.

Βεβαίως, όταν μιλούμε για το Κράτος/εργοδότη υπάρχουν και άλλοι τρόποι ανταμοιβών «ευγενέστεροι». Το Κράτος έχει την δυνατότητα να προσφέρει τίτλους, που συνεπάγονται κοινωνική ανέλιξη, θέσεις με μεγαλύτερους μισθούς και τέλος –θυμάστε τους πυλώνες της Δημοκρατίας;- μετατόπιση των «κομματικών συνδικαλιστών» σε έναν από τους άλλους πυλώνες. Το γεγονός αυτό έχει πάρει τα τελευταία χρόνια διαστάσεις επιδημίας με αποτέλεσμα να εκπέσει στην συνείδηση της Ελληνικής κοινωνίας ο τίτλος του συνδικαλιστή τόσο, ώστε σοβαρά να αντιμετωπίζεται από πολλούς το συνδικάτο το ίδιο σαν απλό εφαλτήριο για την Πολιτική.

Παρακαλώ εδώ προσοχή, να μην παρεξηγηθώ. Βεβαίως και είναι κατάλληλος ένας τίμιος και αδιάφθορος συνδικαλιστής, που απέδειξε την αξία και την ακεραιότητά του, για να με εκπροσωπήσει στο ίδιο το Ελληνικό Κοινοβούλιο, έχω κι εγώ ο ίδιος – λίγους είναι αλήθεια -τέτοιους φίλους, που πραγματικά κόσμησαν και κοσμούν την Βουλή αλλά και τους Δήμους της χώρας μας. Αλλωστε υπάρχουν μαζικοί χώροι που δεν έχουν καμιά σχέση με κομματικά τερτίπια και οι δημοκρατικοί πολίτες οφείλουν – κατά τον Περικλή – να συμμετέχουν ενεργά σ’ αυτούς τους χώρους. Μιλώ για τους εν ενεργεία «συνδικαλιστές» -παπαγαλάκια, που υπερασπίζουν άκριτα τις όποιες κυβερνητικές συνήθως ενέργειες, προσδοκώντας «άλλα οφέλη» που μπορεί σήμερα να είναι κάποια ανώτερη θέση και ενδεχομένως αύριο ανώτερα αξιώματα με διορισμούς πάντα, χωρίς αξιολόγηση και κρίση (συνηθίσαμε χρόνια σ’ αυτό).

Ε, όχι λοιπόν Συνάδελφοι, αυτό είναι εύκολο να το καταλάβετε και ίσως δύσκολο να το καταπιείτε, μην το κάνετε λοιπόν κι αντί να καταφέρεσθε εύκολα κατά του ΑΓΙΟΥ Συνδικάτου γενικά και άκριτα, θεωρώ πως έχετε την υποχρέωση να χωρίσετε την ήρα από το σιτάρι και να αποδώσετε «τα του Καίσαρος τω Καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ».

Ο Πρόεδρος

Μποδοσάκης-Πρόδρομος Μερκούρης